Deze site is een initiatief van VNO-NCW en MKB-Nederland en Stichting Nederland Onderneemt Maatschappelijk!

Het nieuwe mbo als oplossing voor arbeidstekort in de luchtvaart

Een nieuw mbo waar studenten 2 dagen per week naar school gaan en 3 dagen per week aan het werk zijn. Tegen een volwaardig salaris. Dat heeft Martijn van ‘t Veer met zijn compagnon opgestart voor de grondsteward(ess) op Schiphol. “Studenten die bij ons terechtkomen, zijn vaak uitgestroomd van het reguliere mbo en zien onze opleiding als een hernieuwde kans om aan de slag te gaan in de luchtvaart”, zegt Van ‘t Veer, voorzitter College van Bestuur bij Nieuw MBO.

“Op Schiphol ziet iedereen de grondsteward(ess)”, gaat Martijn verder. “Dat is bijvoorbeeld de persoon die achter de balie zit om je koffer in te checken of de persoon die de passagiers opvangt die extra aandacht nodig hebben. De meeste studenten die aan onze opleiding beginnen, hebben de ambitie om te vliegen. Daarvoor zitten ze hier perfect. Je werkstage is al op Schiphol, dus de overstap is heel klein.”

Nieuw MBO

Van ‘t Veer doet het bij Nieuw MBO net even anders dan alle andere mbo-scholen. “Maar de kwaliteit van onderwijs is hetzelfde”, zegt hij. “De 16-jarige studenten die van het vmbo naar het mbo gaan, komen niet bij ons terecht. Die gaan naar het reguliere mbo. Wij helpen mensen die uitgestroomd zijn van het reguliere mbo en hulp nodig hebben om aan de slag te gaan. Ze zijn in het reguliere onderwijs ergens tegenaan gelopen waardoor ze niet verder kunnen. Of ze hebben een leeftijd waarop ze niet terug de schoolbanken in willen, met studiegenoten die soms wel 5 jaar jonger zijn dan zij.”

Betaald studeren

De kosten van Nieuw MBO zijn iets hoger dan de kosten van het reguliere mbo, maar veel lager dan particuliere instellingen. Daarbij krijgen studenten volledig betaald tijdens hun drie werkdagen. “Het ROC spreekt als regulier mbo stageplaatsen af met erkende leerbedrijven. Studenten moeten vaak 30 weken stagelopen en krijgen soms niet meer dan een stagevergoeding. Dat is prima als je 16 jaar bent en thuis woont, maar als je wat ouder bent, heb je vaak andere kosten en een ander levenspatroon. Onze studenten willen geld verdienen én de praktijk in”, ligt Van ‘t Veer toe. Een stagevergoeding voor mbo-studenten is vaak minimaal. Sinds 1 januari 2023 bedraagt deze vergoeding voor mbo-, hbo- en wo-studenten 747 euro per maand. Bij de leerbedrijven op Schiphol waar Nieuw MBO mee samenwerkt, vallen de studenten gewoon onder de cao.

“In het reguliere mbo volg je een voltijdopleiding, van 5 dagen per week”, zegt Martijn. “Daarnaast moet je nog sporten, je studentenbaantje onderhouden, je huis op orde houden en je wil ook een sociaal leven hebben. Dat is niet realistisch voor de studenten van Nieuw MBO. Bij Nieuw MBO geven we studenten meer tijd voor zichzelf, omdat ze tijdens hun beroepspraktijkvorming betaald krijgen.” Op Schiphol worden de studenten na een inwerkperiode direct het diepe gegooid met “on the job” begeleiding. Ze gaan direct aan de slag als grondsteward(ess). Dat doen ze bij erkende leerbedrijven, zoals bij reguliere mbo’s ook het geval is. “Bij Nieuw MBO laten we studenten meerdere kanten van het werk zien, zodat ze kunnen snuffelen bij diverse afdelingen of bedrijven. Zo krijgen ze een beter beeld van de luchthaven tijdens het werk als grondsteward(ess).”

De tekst gaat verder onder de foto

Net even anders

Klinkt goed, maar waarom doet niet iedereen dit dan op deze manier? Martijn lacht en vertelt: “Wij zijn geen concurrent van een ROC. Wij zijn een aanvulling, een volgende oplossing als regulier onderwijs niet werkt. Wij zijn een private onderwijsinstelling, dus we hebben geen subsidies vanuit de overheid. De studenten krijgen bij ons geen studiefinanciering. Dat zijn allemaal redenen om juist niet zo’n onderwijsinstelling op te zetten zoals dat van ons. Maar wij hebben het wel gedaan. En we komen de studenten die geen studiefinanciering (meer) krijgen zo goed mogelijk tegemoet.”

Daarnaast is het relatief lastig om als particulier een onderwijsinstelling op te starten. De erkenning voor een instelling behouden is “best wel lastig”, zegt Martijn. “De luchthaven is een plek waar altijd mensen nodig zijn. Daarom doen we ons best om elk jaar die kwaliteit te borgen om de erkenningen te behouden. En dat lukt al sinds 2006.”

Martijn vertelt over een studente die graag stewardess wilde worden, maar op een reguliere opleiding uitstroomde door haar gebrek aan kennis van de Engelse taal. De cijfers waren net niet hoog genoeg. “Wij vangen zo’n persoon op en kijken naar wat er wel mogelijk is. Ze deed een instaptoets, zodat we weten waar haar zwaktes liggen en daar gaan we mee aan de slag.” Dat kan bij Nieuw MBO, omdat de klassen kleiner zijn dan op het reguliere onderwijs. Er is meer persoonlijke aandacht en door de drie werkdagen per week kan alle kennis direct in de praktijk gebracht worden. Ook de Engelse taal.

Wat betekent dit voor de arbeidsmarkt?

De opleiding is ontwikkeld via de derde leerweg. Nieuw MBO speelt hiermee in op de behoefte en vraag van de werkgevers. De afgelopen jaren (in ieder geval tot en met 2023) is veel geld beschikbaar gesteld door ministeries voor praktijkleren via de derde leerweg. Mensen die nu werkloos zijn of werkloos dreigen te raken, worden via de derde leerweg om- of bijgeschoold. Zo helpt de derde leerweg werkgevers aan nieuw personeel. 

Maar die derde leerweg is bij lang niet iedereen bekend. Martijn: “We stonden laatst op een evenement en spraken daar docenten die niet eens weten wat de derde leerweg is. Zij werken nota bene in het onderwijs. Het is nog een grote onbekende. Om ons nieuwe mbo aan iedereen bekend te maken, hebben we contact met werkgeversservicepunten en het UWV. Via daar komen jongeren ook weer bij ons terecht. 

De samenwerking vergt flexibiliteit van luchtvaartmaatschappijen op Schiphol, maar volgens Martijn is dat geen probleem. “Er zijn veel mensen nodig op Schiphol, vooral in deze arbeidsmarkt. Ze willen graag meewerken. Dat is positief voor hen, voor ons als onderwijsinstelling en natuurlijk voor de studenten die dit als laatste kans zien.” 

 

Het nieuwe mbo als oplossing voor arbeidstekort in de luchtvaart