Mogen Oekraïners werken?

Ja. Mensen uit Oekraïne met de Oekraïense nationaliteit hebben recht om te werken in Nederland als ze vallen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming van de Europese Unie. Er is dan geen tewerkstellingsvergunning nodig. Onder de Richtlijn vallen in ieder geval mensen die na 26 november 2021 uit Oekraïne zijn gereisd en de Oekraïense nationaliteit hebben of een permanente geldige Oekraïense verblijfsvergunning hebben (en na 23 februari 2022 niet meer in het land van herkomst zijn geweest). Een Oekraïense vluchteling moet uiterlijk twee dagen voor de eerste werkdag aangemeld worden bij het UWV. 

Om tot 4 maart 2026 legaal in Nederland te mogen werken gelden bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden zijn:

• De Oekraïense werknemer moet zich inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP) van de gemeente van (tijdelijke) verblijf;
• De werkgever moet 2 dagen voor aanvang van de werkzaamheden een melding doen bij het UWV. Daarvoor is een apart formulier ontwikkeld ‘Melden tewerkstelling van een tijdelijk beschermde werknemer uit Oekraïne’ (WB 140 35 685);
• De werknemer moet beschikken over een sticker of een O-document en een verlengingsbrief van de IND om aan te tonen dat de Oekraïense werknemer valt onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming.

Voor mensen die geen Oekraïense nationaliteit hebben, en als zogenoemde ‘derdelander’ geen permanente Oekraïense verblijfsvergunning hebben, gelden andere regels.

Richtlijn Tijdelijke Bescherming

Een werknemer die niet de nationaliteit heeft van een land van de Europese Unie (EU), Europese Economische Ruimte (EER) of Zwitserland, mag niet in Nederland werken zonder werkvergunning. Als de werkgever deze werknemer toch laat werken in Nederland is sprake van illegale arbeid. Daarop staan hoge boetes en fiscale sancties.

Wat gebeurt er voor Oekraïense werknemers als de Richtlijn Tijdelijke Bescherming eindigt?

De werknemer mag, als de tijdelijke bescherming stopt na 4 maart 2026, niet langer in Nederland werken zonder werkvergunning. De werkgever moet eerst een werkvergunning aanvragen voordat de werknemer verder kan werken. Daarvoor kan de werkgever een Tewerkstellingsvergunning (TWV, de zogenaamde arbeidsmigrantenregeling) aanvragen bij het UWV of een Gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA, de zogenaamde kennismigrantenregeling) aanvragen bij de IND. Als de werknemer asiel aanvraagt in Nederland, mag de werknemer, als de asielprocedure 6 maanden loopt, met een werkvergunning in Nederland werken. Sinds de uitspraak van de Raad van State op 29 november 2023 mag een vluchteling die minimaal 6 maanden in de procedure zit, het hele jaar werken. Eerder gold een maximum van 24 weken per 52 weken. Voor meer informatie zie: Welke werkvergunning heb ik nodig? | UWV | Werkgevers.

Neem Richtlijn in contract op
Je kunt met de Oekraïense medewerker een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur afspreken die van rechtswege eindigt op 4 maart 2025.  Neem in de arbeidsovereenkomst ook op dat als de Richtlijn Tijdelijke Bescherming wordt verlengd tot 4 maart 2027 de arbeidsovereenkomst wordt verlengd als er geen andere redenen zijn om de arbeidsovereenkomst niet te verlengen.

Contract voor onbepaalde duur of lopend tot na 4 maart 2026
Als de werkgever met de werknemer een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur (of een arbeidsovereenkomst die van toepassing is na 4 maart 2026) heeft afgesproken, dan zijn er na 4 maart 2026 de volgende mogelijkheden:

• De werkgever vraagt tijdig een ontbinding aan bij de kantonrechter om de arbeidsovereenkomst per 4 maart 2026 te laten eindigen. Dit in verband met de preventieve ontslagtoets. Zo’n procedure duurt soms wel 3 maanden of langer. Als de arbeidsovereenkomst niet op 4 maart 2026 is ontbonden, dan blijft de arbeidsovereenkomst met de werknemer in stand. Het loon moet dan worden doorbetaald, ook als de Oekraïense persoon niet werkt.
• De werkgever kan met de werknemer afspreken om de arbeidsovereenkomst per 4 maart 2026 te beëindigen.

Als de werkgever het dienstverband beëindigt, krijgt de werknemer een transitievergoeding. Dit is eenderde van het maandsalaris per dienstjaar, gerekend vanaf de eerste werkdag plus een aanvullende vergoeding voor de gewerkte periode in een deel van een heel dienstjaar.
Als de werkgever met de werknemer een arbeidsovereenkomst heeft waarin staat dat de arbeidsovereenkomst voortijdig eindigt bij het ontbreken van een geldige werkvergunning, dan mag je de werknemer niet op staande voet ontslaan wanneer de verblijfstatus vervalt. Dat is door de rechter bepaald.

Of stuur een e-mail naar nieuwkomers@nlwerktaanwerk.nl

Is het aannemen van een Oekraïense werknemer ingewikkeld?

Over het algemeen is de procedure van het aannemen van een Oekraïense vluchteling niet ingewikkelder dan het aannemen van een Nederlandse werknemer.

Wel zijn er een aantal factoren waar je mogelijk mee te maken krijgt.

• Taal- en cultuurverschillen.
• Psychische kwetsbaarheid in verband met trauma’s uit het ontvluchte gebied.
• Onzekerheid over de toekomst. Sommige mensen willen terug naar Oekraïne wanneer dat kan. Het kan ook zijn dat een werknemer verhuist naar een andere beschikbare woning. Hiervoor zijn geen pasklare oplossingen. Open communicatie met de werknemer over wat jij als werkgever kan aanbieden en over de zorgen die bij de werknemer spelen, brengt meer helderheid in deze situaties.

Waar vind ik sollicitanten uit deze doelgroep?

Er zijn verschillende manieren om deze potentiële werknemers te ontmoeten:

• Werkgevers kunnen contact opnemen met het werkgeversservicepunt. Het WSP organiseert regelmatig banenmarkten en meet & greets. Het WSP is te bereiken via: https://www.werk.nl/werkgevers/wervingsadvies/werkgeversservicepunt/contact/
• Refugeework is een platform opgericht door Stichting Vluchtelingenwerk en Start Foundation. Het brengt werkgevers en werkzoekende met een vluchtelingen achtergrond bij elkaar. Kijk op: https://www.refugeework.nl/
• Uitzendbureaus.
• Gebruik maken van het netwerk van Oekraïners (bijvoorbeeld werknemers van andere bedrijven) om landgenoten te vinden.

Rechten en plichten van een Oekraïense werknemer

Werknemers uit Oekraïne hebben dezelfde rechten en plichten als Nederlandse werknemers. Bijvoorbeeld recht op een veilige werkplek, pauzes, vakantiedagen en het minimumloon. Ook cao’s gelden voor de werknemer. Werknemers uit Oekraïne moeten zich aan het arbeidscontract houden.

Loonheffingskorting geldt ook voor deze doelgroep. Er is onderscheid tussen het premiedeel en het belastingdeel van de loonheffingskorting.

Premiedeel
Alle werknemers die in Nederland verzekerd zijn voor de volksverzekeringen, hebben recht op het premiedeel van de loonheffingskorting. Het maakt voor het premiedeel niet uit van welk land een werknemer inwoner is. De nieuwkomer is in Nederland werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst met een Nederlandse werkgever. De werknemer is onderworpen aan de Nederlandse sociale zekerheid, omdat deze persoon de arbeid in Nederland verricht. Daarmee heeft de nieuwkomer recht op het premiedeel van de loonheffingskorting. Dit recht op het premiedeel geldt vanaf het moment dat de werknemer in Nederland sociaal verzekerd is.

Belastingdeel
Inwoners van Nederland en inwoners van de zogenaamde landenkring hebben recht op het belastingdeel van de heffingskorting. Niet-inwoners van Nederland hebben geen recht op het belastingdeel van de loonheffingskorting. Asielzoekers en Oekraïense ontheemden zijn niet altijd fiscaal inwoner van Nederland, zij hebben mogelijk geen recht op het belastingdeel van de loonheffingskorting. Gebruik de loonheffingstabel voor derdelanders in de salarisadministratie. Als de werknemer fiscaal inwoner wordt van Nederland, dan ontstaat recht op het belastingdeel van de loonheffingskorting. In dat geval gebruik je de loonheffingstabel voor inwoners van Nederland toe in de salarisadministratie. Het recht op het belastingdeel geldt vanaf het moment dat de werknemer in Nederland woont. Statushouders zijn wel inwoner van Nederland. Voor hen geldt het belastingdeel dus wel. Zie voor meer informatie over hoe moet worden bepaald of iemand fiscaal inwoner van Nederland is: Nieuwsbrief Loonheffingen 2019 – Uitgave 5.

De landen die tot de landenkring behoren zijn:

• de lidstaten van de EU (behalve Nederland), inclusief de overzeese gebieden: België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, inclusief de Ålandseilanden, Frankrijk (inclusief Guadeloupe, Frans Guyana, Martinique, Mayotte, Réunion en Saint Martin), Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Oostenrijk, Polen, Portugal (inclusief de Azoren en Madeira), Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje (inclusief de Canarische eilanden), Tsjechië, (tot de Brexit) Verenigd Koninkrijk (Engeland, Schotland, Wales, Noord-Ierland), inclusief Gibraltar), Zweden
• de EER-landen: Noorwegen, Liechtenstein, IJsland
• overige landen: Zwitserland, BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba)

Loonbelastingtabel

De loonbelastingtabel is afhankelijk van de fiscale woonplaats van de werknemer. Is de Oekraïense vluchteling ten minste 6 maanden in Nederland en geeft deze een verblijfplaats in Nederland aan je op? Dan mag je voor de loonheffingen aannemen dat deze verblijfplaats ook de fiscale woonplaats is. Je past de loonbelastingtabel toe voor inwoners van Nederland. Is de fiscale woonplaats van de werknemer in Oekraïne? Dan is de loonbelastingstabel voor werknemers die wonen in een ‘derde land’ van toepassing. Daarmee verreken je minder loonheffingskorting dan bij de tabel voor werknemers die wonen in Nederland.
Meer informatie vind je op de website van de Belastingdienst.

Diplomawaardering

Het Informatiecentrum voor Diplomawaardering kan diploma’s erkennen en waarderen. Oekraïense vluchtelingen kunnen hun diploma’s door het IDW laten toetsen. Per Oekraïense vluchteling is 1 toetsing gratis. Hou er wel rekening mee dat er een lange wachttijd is, het laten erkennen van een diploma kan tot vier maanden duren.

Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)

Wanneer je medewerker voorkomt in de Basisregistratie Personen (BRP), dus bij een gemeente is ingeschreven, dan kan de werknemer de VOG aanvragen en de instructies opvolgen. Iemand die net uit Oekraïne gevlucht is, staat soms nog niet in de BRP. Dan kan uw werknemer de VOG aanvragen via deze link.

Autorijden

Oekraïense rijbewijzen van mensen die onder de Richtlijn tijdelijke bescherming vallen zijn in de hele Europese Unie (EU) geldig zolang de Richtlijn geldt. Bestuurders moeten het rijbewijs wel kunnen tonen; is het rijbewijs kwijtgeraakt of is het gestolen, dan mag iemand niet rijden. Er wordt gekeken naar het afgeven van een tijdelijk rijbewijs, maar dat is op dit moment nog niet geregeld.

Beroepschauffeurs met een groot rijbewijs C(1) (vrachtwagen) of D(1) (bus) hebben een Nederlandse code 95 nodig om in Europa te mogen rijden. Sinds kort is het mogelijk deze Verklaring van Vakbekwaamheid in Nederland te halen. Chauffeurs die code 95 willen halen moeten contact opnemen met een opleider om examens in te plannen. In sommige gevallen is het mogelijk een tolk mee te nemen naar de examens. Als alle examens met goed gevolg zijn afgelegd kunnen chauffeurs een kwalificatiekaart aanvragen bij de RDW.

Er zijn ook Oekraïense chauffeurs met een code 95 uit een ander land in de EU (met name Polen). In bepaalde gevallen kan deze dan worden verlengd om te mogen rijden in Nederland, hiervoor is een nascholing vereist. Onderzoek goed of een Oekraïense chauffeur met Poolse papieren de juiste papieren heeft voor deze nascholingsoptie. Dit staat beschreven op de site van Transport en Logistiek Nederland.

Heeft je werknemer uit Oekraïne nog geen rijbewijs, maar wil je deze persoon in de toekomst wel inzetten als chauffeur? Een Nederlands rijbewijs is mogelijk. Wie onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming in Nederland is, kan na een geslaagd theorie- en praktijkexamen een Nederlands rijbewijs aanvragen.

Staat je vraag er niet bij? Of wil je een persoonlijk gesprek met onze Oekraïne-expert Ellen Kok? Mail ons!

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 11 februari 2025.

Bovenstaande gegevens zijn met zorg samengesteld. Desondanks is het niet uitgesloten dat bepaalde informatie verouderd, onvolledig of anderszins onjuist is. Er kunnen dan ook geen rechten worden ontleend aan de informatie op deze website of aan informatie waarnaar via de site wordt doorverwezen. NLwerktaanwerk aanvaardt ook geen enkele verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor enige schade, van welke aard ook, die het directe of indirecte gevolg is van handelingen en/of beslissingen die geheel of gedeeltelijk zijn gebaseerd op de informatie die op deze website is samengebracht.